افغانستاناقتصادنړۍ

د بریکس سرمشریزې وروستۍ اعلامیه؛ د یوه خپلواک افغانستان ملاتړ او د اسرائیلو جنایتونه غندي

د وروستۍ اعلامیې له مخې چې د بریکس په سرمشریزه کې تصویب شوه، د بریکس مشرانو په افغانستان کې د لا زیاتو بنسټیزو اقداماتو د ترسره کولو غوښتنه وکړه چې د افغانستان له خاورې څخه د ترهګرو د استفادې مخه ونیول شي او همدارنګه یې د لویدیځې اسیا په سیمه کې د تاوتریخوالو د صهیونیسټ رژیم اقدامات د زیاتیدو په اړه اندیښنه څرګنده کړه او وغندله.

په دغه بیانیه کې ویل شوي دي: موږ د سیمې د امنیت او ثبات د ټینګښت لپاره د افغانستان د حالاتو د سوله ایز او سمدستي حل په ضرورت ټینګار کوو.

موږ د یوه خپلواک، متحد او سوله ییز هیواد په توګه له تروریزم، جګړې او نشه یي توکو څخه د افغانستان دفاع کوو.

موږ په افغانستان کې د نورو ښکاره او د تایید وړ اقدامات غواړو ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې د افغانستان خاوره د ترهګرو لخوا نه کارول کیږي.

دا په داسې حال کې ده چې تر دې وړاندې د اسلامي امارت چارواکو روسیې ته په یوه رسمي مکتوب کې په کازان کې د بریکس په سرمشریزه کې د ګډون غوښتنه کړې وه، خو د دې غوښتنې په ځواب کې روسیې ویلي وو چې په دې اړه د برکس په غونډه کې ګډې پرېکړې ته اړتیا ده.

له دې سره د روسيې ولسمشر د بريکس اسعارو پرانسته وکړه، چې په مرکز کې يې د افغانستان د پخواني سياسي نظام بيرغ او د اسلامي امارت نوم ليدل کېږي.

د افغانستان سرپرست حکومت په ځلونو ټینګار کړی، چې د افغانستان له خاورې څخه به د نورو هېوادونو په ځانګړې توګه د ګاونډیو هېوادونو پر وړاندې هېڅ ډول ګواښ ته اجازه ورنه کړي او په دې برخه کې یې په وار وار ډاډ ورکړی دی.

له بلې خوا د بریکس مشرانو په کازان کې د خپلې غونډې په وروستۍ وینا کې د لویدیځې اسیا په سیمه کې د پوځي شخړو او بې ثباتۍ په اړه خپله ژوره اندیښنه څرګنده کړه.

د برکس هېوادونو په لبنان کښې د ملګرو ملتو په کارکوونکو باندې حملې او د هغوی د امنیت په وړاندې ګواښونه په سختو ټکو وغندل او له صهیونیسټ رژیم څخه یې وغوښتل چې په سمدستي توګه د دغه ډول جنایتونو مخه ونیسي.

هغوی وویل: موږ د لبنان د جنوب د وضعیت په اړه اندېښمن یو. موږ په لبنان کې د استوګنې پر سیمو د اسراییلو د بریدونو له امله د ملکي وګړو مرګ ژوبله او د ملکي زیربناوو ته لوی زیان غندو او د پوځي اقداماتو د سمدستي بندیدو غوښتنه کوو.

موږ دا بریدونه په کلکه غندو او د ملګرو ملتونو پرسونل د دوی امنیت ته ګواښونه په کلکه غندو او په اسراییلو غږ کوو چې سمدستي دا ډول فعالیتونه ودروي.

د روسيې په کازان ښار کې د بريکس هېوادونو د شپاړسمې سرمشريزې غونډې د وروستۍ اعلاميې له مخې، د بريکس هېوادونو يو ځل بيا په ملګرو ملتونو کې فلسطين ته د بشپړ غړيتوب د ورکړې پر ملاتړ ټينګار وکړ.

د بریکس هیوادونه غواړي چې په یمن کې د ملګرو ملتونو تر څارنې لاندې د خبرو او سولې له بهیر څخه ملاتړ ته دوام ورکړي.

په وروستۍ اعلامیه کې راغلي: موږ د نړیوالو قوانینو له مخې په سور سمندرګي او باب المندب تنګي کې د ټولو هېوادونو د بېړیو د تګ راتګ د حقونو او ازادۍ د تضمین پر اهمیت ټینګار کوو.

موږ د دې هدف لپاره د ټولو خواوو د ډیپلوماتیکو هڅو ملاتړ کوو، په شمول د شخړې د لاملونو په نښه کول او په یمن کې د ملګرو ملتونو تر څارنې لاندې د خبرو اترو او سولې پروسې دوامداره ملاتړ.

په دغه بیانیه کښې د خبرو اترو له لارې د اوکرایین د شخړې د سوله ایز حل لپاره د منځګړیتوب وړاندیزونو ته په پاملرنې ټینګار شوی او په سوډان کښې د تاوتریخوالی د زیاتیدو او د بشری کړکیچ د زیاتیدو په هکله یې اندیښنه څرګنده کړه او د اوربند غوښتنه یې وکړه.

د BRICS مشرانو د نړیوال ثبات او امنیت د ساتلو لپاره د بې وسلې کولو او رژیم د پیاوړتیا غوښتنه وکړه، او همدارنګه “په منځني ختیځ کې د اټومي وسلو او نورو ډله ایزو ویجاړونکو وسلو څخه پاک زون رامینځته کول” د پریکړه لیکونو د چټک پلي کولو غوښتنه وکړه.

د بریکس هیوادونو ټینګار وکړ چې دوی د ټولو هیوادونو مشروع او ښه بنسټیز امنیتي اندیښنې پیژني.

په دې بیانیه کې راغلي: موږ د شخړو د مخنیوي په هڅو کې د ګډون پر اړتیا ټینګار کوو، په شمول د هغوی د اصلي لاملونو په نښه کول؛ موږ د ټولو هیوادونو مشروع او معقول امنیتي اندیښنې پیژنو.

د بريکس هېوادونو مشرانو ژمنه وکړه چې د تروريزم او افراطيت د ايډيالوژۍ د خپرېدو د مخنيوي لپاره به پرېکنده ګامونه پورته کړي او له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې به عملي همکاري پياوړې کړي.

د مشرانو د غونډې په وروستۍ اعلاميه کې راغلي دي: موږ ژمن يو چې د تروريزم او بنسټپالنې د ايډيالوژۍ د خپراوي او ګډوډولو، د تروريستي موخو لپاره له عصري تکنالوژۍ څخه د ناوړه استفادې او د پولې د هاخوا د حرکت د مخنيوي لپاره پرېکنده اقدامات وکړو. ترهګر، د ترهګرۍ تمویل او د ترهګرۍ نور ډولونه موږ ترهګریزو کړنو ته هڅوو او د بهرنیو ترهګرو ځواکونو استخدام کوو.

غړو هیوادونو ویلي چې دوی د “د هیوادونو حاکمیت او امنیت ته د بشپړ درناوي او د ملګرو ملتونو د منشور او نړیوال قانون سره سم” د تروریزم ګواښونو مخنیوي او مخنیوي لپاره د لا نړیوالې او سیمه ایزې همکارۍ پیاوړي کولو ته ژمن دي.

د بریکس مشرانو وویل چې دوی د تروریزم سره د مبارزې مسلو ته د سیاسي کولو هڅې ردوي او د سیاسي اهدافو د ترلاسه کولو لپاره د ترهګرو ډلو څخه کار اخلي او د نړیوال تروریزم په اړه د ملګرو ملتونو د جامع کنوانسیون د نهایی کولو او ګړندي کولو غوښتنه کوي.

مشرانو د نړۍ په بېلابېلو برخو کې د تاوتريخوالي او وسله والو نښتو پر زياتېدو اندېښنه څرګنده کړه او د ډيپلوماسۍ، منځګړتوب، هر اړخيزو خبرو اترو او مشورې له لارې يې د شخړو د سوله ييز حل لپاره پر خپلو ژمنو ټينګار وکړ.

د بریکس هېوادونو هم د ایران د اټمي پروګرام په اړه د عمل د ګډ جامع پلان (برجام) د عملي کولو پر اهمیت ټینګار کړی دی.

په دې بیانیه کې راغلي: موږ د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ۲۲۳۱ پریکړه لیک له مخې د JCPOA د بشپړ تطبیق پر اهمیت ټینګار کوو او د ټولو اړخونو لخوا د JCPOA د مکلفیتونو بشپړ تطبیق بیا پیلولو لپاره د ټولو اړوندو فعالانو د نیک نیتۍ پر بنسټ د یوې رغنده تګلارې پر اهمیت ټینګار کوو.

BRICS هیوادونو په نړیوالو پروسو کې د لږ پرمختللو هیوادونو په ځانګړې توګه د افریقا د لا فعال ګډون غوښتنه کړې ده.

د بریکس سرمشریزې په وروستۍ اعلامیه کې راغلي: “موږ د نړۍ د تصمیم نیولو په بهیرونو او جوړښتونو کې د لږ پرمختللو هیوادونو په ځانګړې توګه په افریقا، لاتینې امریکا او کارابین کې د پراخې او معنی لرونکي ګډون د تضمین او له معاصرو واقعیتونو سره د همغږي کولو غوښتنه کوو.”

دوی همداراز وویل: د بریکس هیوادونه د فضایي فعالیتونو د اوږدمهاله پایښت د تضمین او په فضا کې د وسلو د ځای پر ځای کیدو د مخنیوي ملاتړ کوي.

موږ د بهرنۍ فضا د فعالیتونو د اوږدمهاله پایښت د تضمین لپاره خپل ملاتړ څرګندوو او په بهر کې د وسلو د سیالۍ او د هغې د وسلو جوړولو مخه نیسو، په شمول د نړیوال امنیت د تضمین لپاره د اړونده څو اړخیز قانوني وسیلې د منلو لپاره د خبرو اترو له لارې.”

د بریکس هیوادونو د نړیوالې مالي زیربنا بیاکتنې غوښتنه وکړه ترڅو نن ورځ نړۍ ورسره مخامخ مالي ستونزې حل کړي.

په دې اعلاميه کې راغلي: موږ د نړيوال اقتصادي حکومتوالۍ په ګډون له نړيوالو مالي ننګونو سره د مقابلې لپاره د اوسني نړيوال مالي جوړښت د اصلاح پر اړتيا ټينګار کوو، څو نړيوال مالي جوړښت لا پراخ او عادلانه شي.

د بريکس مشرانو په نړيوال نظام کې د ملګرو ملتونو د مرکزي رول په ساتلو او د امنيت شورا په شمول د ملګرو ملتونو د هراړخيزو اصلاحاتو په ملاتړ د څو اړخيزتوب په اړه پر خپلو ژمنو ټينګار وکړ، څو د دغه سازمان لا زيات استازيتوب وکړي.

د بريکس د سرمشريزې په وروستۍ اعلاميه کې په هايتي کې د موقتې ولسمشرۍ شورا د جوړېدو او د کړکېچ د حل لپاره د انتخاباتي شورا د جوړېدو هرکلى شوى دى.

د بريکس غړو هېوادونو ۱۶مه سرمشريزه غونډه د اکتوبر له ۲۲مې نېټې څخه تر ۲۴مې نېټې پورې د روسيې د کازان په ښار کې د برازيل، روسيې، هند، چين او جنوبي افريقا د هېوادونو او مشرانو په حضور کې تر سره شوه. په دې غونډه کې د څه باندې ۳۰ نورو هېوادونو ولسمشرانو، صدراعظمانو، بهرنیو چارو وزیرانو او لوړ پوړو چارواکو ګډون کړی و.

دا لومړی ځل دی چې د بریکس د نویو غړو هېوادونو مهم غړي او مشران په ورته وخت کې په سرمشریزه کې ګډون کوي.

BRICS یو بین الحکومتي سازمان دی چې نوم یې د پنځو اصلي غړو هیوادونو (برازیل، روسیه، هند، چین او سویلي افریقا) له لنډیز څخه اخیستل شوی.

دا سازمان په 2006 کې تاسیس شو، او روسیې د 2024 کال د جنوري په لومړۍ نیټه د دې اتحادیې مشري په غاړه واخیسته. د اصلي او بنسټ ایښودونکو غړو سربیره اوس مصر، ایتوپیا، ایران، متحده عربي امارات او سعودي عربستان هم غړي شوي دي.

اړونده مقالې

نظرونه اضافه کړئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *

Back to top button