مقامات چینی اعلام کردند که کشورشان موفق به توسعه و تولید انبوه یک سیستم پیشرفته کشف ذرات و شعاعات بر پایه فناوری فیزیک فوتونیک کوانتومی شده است.
این سیستم قادر است طیاره‌های پنهان‌کار مانند F-35 و F-22 آمریکایی را که از رادارهای معمولی می‌گریزند، شناسایی و ردیابی کند.
این پیشرفت، که به‌عنوان “گیرنده فوتون” (Photon Catcher) شناخته می‌شود، می‌تواند تعادل قدرت هوایی در منطقه را دگرگون سازد.
بر اساس گزارش‌های رسمی، این دستگاه چهارکاناله با نویز فوق‌العاده پایین، قادر به تشخیص تک‌فوتون‌ها، کوچک‌ترین واحدهای انرژی است و تغییرات کوانتومی ناشی از برخورد با بدنه طیاره‌های پنهان‌کار را تحلیل می‌کند.
در حالی که طیاره‌های استیلث با پوشش‌های خاص و طراحی‌های آیرودینامیکی، امواج رادار سنتی را جذب یا منحرف می‌کنند، رادار کوانتومی با ارسال فوتون‌های درهم‌تنیده (entangled photons) و بررسی اختلالات در خواص کوانتومی آن‌ها، حتی سیگنال‌های ضعیف را تشخیص می‌دهد.
آزمایش‌های اولیه نشان‌دهنده برد شناسایی بیش از ۱۰۰ کیلومتر برای اهداف پنهان‌کار است، که نرخ تشخیص بالای ۹۰ درصد را تضمین می‌کند.
این فناوری توسط مرکز تحقیقاتی انجنیری فناوری اطلاعات کوانتومی توسعه یافته و اکنون در مرحله تولید گسترده قرار دارد.
مقامات چینی تأکید کرده‌اند که “گیرنده فوتون” نه تنها برای دفاع نظامی حیاتی است، بلکه کاربردهای گسترده‌ای در مخابرات کوانتومی، تحقیقات فضایی، تصویربرداری طبی و حتی تشخیص ضعیف نور در سطح تک‌فوتون دارد.
یک مقام ارشد در مصاحبه با رسانه‌ها چین گفت: “این دستاورد، چین را در لبه فناوری کوانتومی قرار می‌دهد و می‌تواند به سیستم‌های ارتباطی امن‌تر و رادارهای نسل بعدی منجر شود.”
این اعلامیه در حالی صورت می‌گیرد که رقابت فناوری میان چین و ایالات متحده در حوزه کوانتوم شدت گرفته است.
آزمایش‌های قبلی توسط شرکت فناوری الکترونیک چین (CETC) در سال گذشته، ردیابی اهداف استیلث را در برد ۶۰ مایلی (حدود ۹۶ کیلومتر) تأیید کرد، هرچند کارشناسان غربی نسبت به چالش‌هایی مانند تداخل جوی و کاهش همدوسی فوتون‌ها (decoherence) هشدار داده‌اند.
ایالات متحده نیز برنامه‌های مشابهی برای توسعه رادارهای کوانتومی دارد، اما تسلط چین بر زنجیره تأمین مواد کمیاب و فوتونیک، برتری موقتی به پکن می‌دهد.
تحلیل‌گران معتقدند این پیشرفت می‌تواند طیاره‌های F-22 و F-35 را آسیب‌پذیرتر کند و به سمت توسعه ضداقدام‌های کوانتومی یا تمرکز بر موشک‌های دوربرد سوق دهد.
چین با سرمایه‌گذاری میلیاردی در آزمایشگاه ملی کوانتوم، گام‌های بلندی در این عرصه برداشته و این سیستم را بخشی از استراتژی دفاعی خود می‌داند.
انتظار می‌رود جزییات بیشتری در کنفرانس‌های آتی فناوری کوانتوم در پکن منتشر شود.
