قرآن‌کریم تأثیرگذار ترین کتاب در تمدن بشری است و هیچ کتابی به اندازه قرآن توانایی تمدن سازی نداشته است چون مسلمانان نسبت به همه کشورها در فن آوری بالاتر بودند که با کمک قرآن در قرن چهارم تمدن اسلامی به یک جهش بزرگ دست یافتند.
قرآن کریم با خلق معنای جدیدی از انسان، ظرفیتی بی‌نظیر را در راستای ساختن یک جامعه انسانی و خلق تمدن نوین اسلامی را در اختیار انسان قرار داده است.
اگر فرهنگ را به معنای نظام عقیدتی و فکری در قلب و بطن تمدن بدانیم، قرآن به معنای واقعی کلمه کتاب تمدن‌سازی است.
قرآن کریم که اصلی‌ترین منبع وحی در اسلام به‌شمار می‌آید و تأثیرگذار ترین کتاب در تمدن بشری است چون هیچ کتابی به اندازه قرآن توانایی تمدن سازی نداشته است و مسلمانان از همه کشورها در فن آوری دست بالاتری داشتند و با کمک قرآن در قرن چهارم، تمدن اسلامی به یک جهش بزرگ دست یافتند.
در زندگی بشر هیچ کتابی به اندازه قرآن تمدن ساز و مؤثر در فرهنگ سازی نبوده است. در قرآن کریم هر آن که چه برای سعادت انسان نیاز است، بیان شده و تا زمانی که انسان عقل خود را بدان گره نزند، سعادتی نخواهد داشت.
تمام آیاتی که در قرآن کریم درباره علم و دانش است، در آنها دانشمندان و عالمان مورد مدح و تمجید قرار گرفته‌اند و به آنها بها و ارزش داده شده است، آیاتی که انسان‌ها را به کسب علم و آگاهی ترغیب کرده است همه‌گی گواه دعوت اسلام به پیشرفت و ترقی همه جانبه مادی و معنوی است زیرا پیشرفت در همه عرصه‌ها تنها در سایه علم و دانش امکان پذیر است و آگاهی و علم شرط اساسی ترقی و بالندگی است.
انسان‌ها نیز در جوامع امروزی به پیشرفت علمی و مادی اهمیت زیادی قایل‌اند وهمواره در صدد این موضوع هستند که به پیشرفت و ترقی در تمامی عرصه‌های زندگی خود دست پیدا کنند.
اگر فرهنگ را به معنای نظام عقیدتی و فکری در قلب و بطن تمدن بدانیم، قرآن به معنای واقعی کلمه کتاب تمدن‌سازی است. قرآن کریم با خلق معنای جدیدی از انسان، ظرفیتی بی‌نظیر را در راستای خلق جامعه انسانی و تمدن نوین اسلامی در اختیار انسان قرار داده است.
زمانی که در جهان اسلام قرآن حاکم بود امت مسلمه قرن ها در علوم و صنایع و فلسفه و هنر و اخلاق و نظامهای عالی اجتماعی بر همه‌ی جهانیان برتری داشتند و دیگران از خرمن فیض آنها ثمن می گرفتند، تمدن عظیم و حیرت انگیز جدید غربی که چشم‌ها را خیره و عقل ها را حیران کرده است، امروز بر سراسر جهان سیطره دارد و به اقرار و اعتراف محققان بی غرض غربی، بیش از هر چیز دیگر، از تمدن باشکوه اسلامی مایه گرفته است.
در تاریخ اسلام مسلمانان بر اساس انگیزه و هدایت‌های قرآنی و دینی مسیر رشد و تعالی را پیمودند و تمدن درخشانی پدید آوردند و جهان غرب را مدیون خود ساختند. امروز هر آنچه از علم و‌دانش در جهان وجود دارد، مرهون تمدن اصیل اسلامی است.
دغدغه احیای تمدن اسلامی یا ایجاد تمدن نوین، با نشان دادن اسلام به‌عنوان دین تمدن یک موضوع مهم و حیاتی برای آحاد امت اسلامی است.
کلام آخر
قرآن کریم کتاب انسان ساز و زیر ساخت تمدن اسلامی است که در آن هیچگونه تغییر و تبدیل بوجود نیامده است.
اما آنچه جای تاسف دارد این است که امت اسلامی و رهبران و سر دم‌داران جهان اسلام با امیران و مسلمانان صدر اسلام از هر جهات مختلف اصلاً قابل مقایسه و محاسبه نیستند، جنگ در غزه و کشتار دسته جمعی فلسطینیان چهره‌ی حقیقی رهبران و سردم‌داران جهان اسلام را به معرفی گرفت و نشان داد که اکثریت آنها دست نشانده قدرت های طاغوتی و از سرسخترین دشمنان اسلام شناخته می‌شوند، اسفا و دریغا که امت امروز نیز آن عظمت و غیرت امت دیروز را ندارند، اگر می داشتند نظاره گر کشتار مسلمانان و نابودی تمدن اسلامی نمی بودند و وضعیت اسفبار کنونی را قطعا تحمل نمی کردند و از فرعون ها و نمرود ها و طاغوت های عصر اطاعت و‌فرمان‌برداری نمی‌کردند، پس اگر بخواهیم تمدن نوین اسلامی را در عصر کنونی ایجاد کنیم این کار بزرگ نیاز به حرکت جهانی دارد و مسوولیت همگان می‌باشد، نخست باید رهبران و امیران تمدن ساز را باید تربیت کرد، قرآن همان قرآنِ انسان ساز و تمدن ساز است، امت امروز نیز مثل امت تمدن سازِ صدر اسلام به اصل خویش برگردد، آن زمان است که یک بار دیگر به مجد و شکوفاهی خواهند رسید و می‌شود تمدن نوین اسلامی را اساس گذاشت.
نویسنده: دکتور عبدالرووف توانا رییس و بنیان‌گذار کانون علمی فرهنگی شهید استاد عبدالقادر توانا
دوم ثور ۱۴۰۳
